Απόψε, θα ήθελα να σας πω κάποια πράγματα για την αγαπημένη μου ταινία. Λέγεται ” I Origins ” και πρόκειται για ένα ερωτικό δράμα. Σίγουρα, όμως, είναι πολλά περισσότερα απ’ αυτό το κλισέ.
Ξεκινάει με τον Ian, ο οποίος είναι ορθολογιστής, επιστήμονας, (οφθαλμολόγος για την ακρίβεια) και ερωτευμένος με τη φωτογραφική μηχανή (η λειτουργία της οποίας βασίζεται πάνω στο συσχετισμό με το ίδιο το ανθρώπινο μάτι), με την επιστήμη και τα δεδομένα. Ένα τυχαίο βράδυ, γνωρίζει μία κοπέλα, της οποίας τα μάτια του αλλάζουν τη ζωή. Ενώ αρχικά τη χάνει, η μοίρα τα φέρνει έτσι ώστε να ξαναβρεθούν, να ζήσουν έναν θυελλώδη και αυθόρμητο έρωτα στην πορεία, ασύμβατο με τα στεγανά της κοινωνίας.
Η Sofi, από την άλλη, είναι μια μυστηριώδης ύπαρξη, ένα ελεύθερο πνεύμα, ένα πλάσμα χαρισματικό, που επαφίεται στις πνευματικές πτυχές του κόσμου μας, και που προκαλεί συνέχεια τον επιστήμονα φίλο της. Εκείνος, της εξηγεί τη θεωρία του• ότι θέλει να δώσει ένα μόνιμο τέλος στη διαμάχη επιστήμης – θρησκείας. Εκείνη αμφισβητεί τις εμπειρικές ιδέες του για τον κόσμο, μιλώντας του με το ίδιο του το παράδειγμα, στην ίδια του τη γλώσσα.
Εκείνο, όμως, που ξεκινάει ως ένα ερεθιστικά ιδιόμορφο πορτρέτο αγάπης εκ πρώτης όψεως, μεταλλάσσεται σταδιακά σε μια συζήτηση για την ιδιαιτερότητα της ψυχής, στην έννοια της μετενσάρκωσης που γεννιέται απροσδόκητα μέσα από το ίδιο το εργαστήριο, τονίζοντας την αντίθεση τόσο των χαρακτήρων, όσο και της ίδιας της ύπαρξής μας. Ο Ian επιθυμεί μέσα από το εργαστήριό του να αποδείξει με χειροπιαστά δεδομένα την… ανυπαρξία του θεού. Πιστεύει, δηλαδή, ότι το πείραμα που επιδιώκουν ο ίδιος και η βοηθός του – προσπαθούν να σχεδιάσουν την εξέλιξη της όρασης σε τυφλά σκουλήκια – θα αντικρούσει αποφασιστικά τους θρησκευτικούς λογισμούς της ύπαρξης.
Η ταινία περιπλανιέται δελεαστικά και σαγηνευτικά μέσα από τις ζωές των ηρώων, μπλέκεται στο ιδεώδες του καθενός, στις δαιδαλώδεις σκέψεις τους. Φλερτάρει με τα δίπτυχα “λογική/πνεύμα”, “μυαλό/ψυχή”, “δεδομένα/μοίρα”, μέσα από σύμβολα και εικόνες. Άλλωστε, τα μάτια μας είναι εκ των πραγμάτων δέκτες εικόνων, το μυαλό μας τις αποκρυπτογραφεί με κάποιο τρόπο, και σχηματίζεται εκ των υστέρων η όποια άποψη. Κάτι εξίσου ενδιαφέρον απ’ την ταινία είναι το ότι “δεν είναι το χρώμα αυτό που κάνει τα μάτια μοναδικά, είναι η υφή της ίριδας, οι σχηματισμοί της, οι συνδυασμοί”. Τώρα, το εάν είναι ο “καθρέπτης της ψυχής”, δε μπορώ να το απαντήσω, ανεξάρτητα από τη δική μου άποψη περί ψυχής, και κατά πόσο θεωρώ πως υφίσταται.
” In science, great thinkers have written things very long ago, but every generation improves upon them. The words are not holy. Einstein is a brilliant man, but he’s not our god; he’s one step in the evolution of knowledge, but we always continue to step forward.”
Κάτι άλλο, που αξίζει να αναφερθεί, είναι το ότι παρουσιάζει τα σφάλματα και των δύο πλευρών. Δεν είναι ότι τα βάζει με τους πιστούς (επειδή ενδεχομένως να θεωρεί ότι πιστεύουν άκριτα), αλλά τα βάζει και με την ίδια την επιστήμη, η οποία, πολλές φορές, προκειμένου να περάσει το δικό της, κινείται σε επικίνδυνα νερά, πλησιάζοντας στην ύβρι, στην υπέρμετρη αλαζονεία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολύ μεγάλα προβλήματα.
Νομίζω, όμως, πως μέσα από τα διλήμματα που αναδύονται, σκοπός του δημιουργού δεν είναι να σε πείσει ότι έχει δίκιο. Ούτως ή άλλως δεν αποσαφηνίζει σε ποια από τις δύο απόψεις κλίνει ο ίδιος, και πολύ καλά κάνει. Αντιθέτως, επιτρέπει στο θεατή να κρίνει, να σκεφτεί, να ψάξει λίγο καλύτερα και την “άλλη” πλευρά. Το νόημα, έτσι όπως το εξέλαβα εγώ τουλάχιστον, είναι το να μην είμαστε απόλυτοι στις απόψεις μας. Να τις χτίζουμε μεν, αλλά με διαλλακτικότητα, και ανοιχτό μυαλό, δε. Γιατί πάντα καραδοκεί μία μικροσκοπική, έστω, πιθανότητα, να κάνουμε λάθος. Τόσο μικρή, όσο το άτομο, αλλά ικανή να αλλάξει όλη την κοσμοθεωρία μας.
Bonus, για τους ρομαντικούς της παρέας, η πιο υπέροχα dorkικη ατάκα ever:
“Ian: I don’t believe in luck. I do believe we’ve known each other since forever, though.
Sofi: Really?
Ian: Yeah. You know how? When the big bang happened, all the atoms in the universe, they were all smashed together into one little dot that exploded outward. So my atoms and your atoms were certainly together then, and, who knows, probably smashed together several times in the last 13.7 billion years. So, my atoms have known your atoms and they’ve always known your atoms. My atoms have always loved your atoms.”
