Ονομάζονταν Nirvana και άφησαν πίσω ένα νέο είδος μουσικής, μια καλλιτεχνική απελευθέρωση και αναρίθμητους φανς. Δημιουργήθηκαν στο Aberdeen της Washington και ηγήθηκαν του κινήματος της grunge μουσικής. Τραγούδια όπως το Smells Like Teen Spirit, Something in the way, Come as you are θεωρούνται καταλυτικής σημασίας για την ανάδειξη της grunge και της εναλλακτικής ροκ σκηνής, καθώς και ύμνοι μιας ολόκληρης γενιάς.
Lead singer και κιθαρίστας τους ο Kurt Cobain. Γεννημένος στις 20 Φεβρουαρίου 1967 στην ίδια πόλη χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους εκφραστές της Generation X, κάτι που ο ίδιος, ωστόσο, ποτέ δεν ενστερνίστηκε πλήρως. Καλλιτεχνική φύση από μικρός, αγαπούσε τη μουσική και το σχέδιο, ήταν υπερδραστήριος και ενσυναισθητικός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ανοιχτά ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικής ανισότητας και προκατάληψης. Στο άλμπουμ τους “Bleach”, το συγκρότημα υποστήριξε τα ομοφυλόφιλα άτομα ενάντια των στερεοτύπων της εποχής ότι η μόλυνση με τον ιό HIV και, κατ’ επέκταση, η ασθένεια του AIDS προσέβαλε μόνο εκείνα και όχι ετεροφυλόφιλα άτομα. Ανοιχτός, επίσης, στο κομμάτι της ταυτότητας των ρούχων και κατά της στερεοτυπικής χρήσης τους. Υπέρμαχος των γυναικών και με πλήρη επίγνωση της τότε καταπίεσής τους. Χαρακτηριστικό το απόσπασμά του αναφορικά με την σεξουαλική παρενόχληση:
Ας τα πάρουμε από τη αρχή. Ο Kurt Cobain ζούσε μια ήρεμη οικογενειακή ζωή μέχρι τα 9 του χρόνια. Ωστόσο, το διαζύγιο των γονιών του ήρθε να διαταράξει την ψυχική του υγεία και να τον οδηγήσει στο να κλειστεί στον εαυτό του. Η κηδεμονία μεταφέρθηκε από τη μητέρα στον πατέρα, ο οποίος δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την αντιδραστική του συμπεριφορά, οπότε και του ζήτησε να πάει σε συγγενείς και στην πορεία πάλι στην μητέρα του. Η μετέπειτα ζωή του με επεισόδια οικογενειακής βίας τον έκανε να εμφανίσει προβληματική συμπεριφορά στο σχολείο, το οποίο εν τέλει και εγκατέλειψε.
Διαγνώστηκε νωρίς με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) για την οποία έπαιρνε και φαρμακευτική αγωγή. Η ΔΕΠΥ τον αποσυντόνιζε μεν από όλα όσα είχε να κάνει, αλλά συνέβαλλε εξαιρετικά στην ικανότητά του να συγκεντρώνεται και να γράφει μουσική. Ο ίδιος αναφέρει ότι, εν τέλει, τον βοήθησε να ανέβει καλλιτεχνικά και να είναι παραγωγικός. Η θλίψη, επίσης, εμφανίστηκε στη ζωή του μαζί με το διαζύγιο των γονιών του. Η μεγάλη του ανάγκη να μην ξεχωρίζει στο σχολείο και να είναι όπως τα υπόλοιπα παιδιά του προκάλεσε ένα αίσθημα ευαλωτότητας και απόγνωσης. Όπως είναι γνωστό, ο ίδιος έκανε κατάχρηση ουσιών. Από αλκοόλ και μαριχουάνα μέχρι LSD και ηρωίνη, η οποία και τον συνόδευσε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Το οικογενειακό ιστορικό (κατάχρηση ουσιών και αυτοκτονίες), τα δύσκολα παιδικά χρόνια, ο περιπετειώδης γάμος με την Courtney Love και ο ερχομός της αγαπημένης του κόρης τον είχαν συγκλονίσει. Στις 8 Απριλίου 1994, ένας ηλεκτρολόγος ανακαλύπτει τον Kurt Cobain νεκρό, μετά από 5 ημέρες εξαφάνισης, στο σπίτι του στην Ουάσινγκτον. Ο θάνατός του υπολογίστηκε στις 5 Απριλίου και η αιτία ήταν υπερβολική δόση. Ήδη τις προηγούμενες ημέρες είχε συμφωνήσει να συμμετάσχει σε πρόγραμμα απεξάρτησης από όπου και έφυγε χωρίς να ειδοποιήσει.
Η τελευταία συναυλία των Νιρβάνα έλαβε χώρα την 1η Μαρτίου του 1994 στο Μόναχο της Γερμανίας, στην οποία ο ίδιος δεν μπορούσε φωνητικά να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις όλων των κομματιών.
Στο τελευταίο άλμπουμ τους, “In Utero”, ο Cobain γράφει:
Ονομαζόταν Kurt και άφησε πίσω μία κόρη και μια «κληρονομιά». Άφησε το άδικο που αφήνει ο χαμός ενός προσώπου, ενός αγαπημένου τραγουδιστή, ενός ειδώλου. Κέρδισε την – μακάβρια- θέση του στη λέσχη των 27 και απέδειξε για άλλη μια φορά ότι η φήμη, η δόξα, η επιτυχία δεν μετράνε μπροστά στον πόνο, τις ουσίες, την αδυναμία διαχείρισης των συναισθημάτων, την κατάθλιψη.
Αυτοκτονία; Ανθρωποκτονία; Δεν μπορώ να πω κάτι με σιγουριά. Ούτε και θέλω, ομολογουμένως. Σημασία έχουν όσα συνέβησαν ενώ ζούσε ο καλλιτέχνης. Και αυτά δεν ήταν γραμμένα με χρυσή πένα αλλά, μάλλον, άλλον με μωβ σπρέυ σε μαύρους τοίχους και άσπρη σκόνη σε γυάλινα τραπέζια. Ίσως και με δάκρυα σε μουτζουρωμένα τετράδια. Το πώς τελειώνει αυτή η ιστορία θυμίζει λίγο την ματαιότητα της νοηματοδότησης της ζωής υπό το πρίσμα των άλλων και όχι το δικό μας. Θυμίζει, επίσης, την αξία του να προσπαθείς against all odds και να ανεβαίνεις διθυραμβικά στο πάνθεον των καλλιτεχνών με τη μεγαλύτερη επιρροή, στο hall of fame του ροκ εν ρολ.
Τί καλύτερο από το να σου έχει μείνει η μουσική ενός ανθρώπου ως ενθύμιο της ύπαρξής του;