Η επιθετικότητα μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Τί συμβαίνει, όμως, στην περίπτωση που δεν εκφράζεται άμεσα ο θυμός μας, αλλά έμμεσα;
Πριν απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, αξίζει να επισημάνουμε πως ο τρόπος διαχείρισης του θυμού ευθύνεται για τη δημιουργία πολλών και σοβαρών προβλημάτων, καθώς από μόνος του ο θυμός, ως συναίσθημα, δεν είναι κάτι κακό! Κάποιοι άνθρωποι, λοιπόν, αντί να εκφράσουν τα αρνητικά τους συναισθήματα άμεσα, το κάνουν με έναν πιο έμμεσο, συγκαλυμμένο τρόπο. Όλα αυτά έχουν ως επακόλουθο την συσσώρευση των αρνητικών συναισθημάτων και την υιοθέτηση μιας γενικότερης αρνητικής στάσης, που μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο πόνο, αλλά και ανασφάλεια.
Πώς, όμως, μπορούμε να αναγνωρίσουμε ποια μορφή επικοινωνίας χρησιμοποιεί ο καθένας μας κάθε φορά; Παρακάτω παρατίθενται οι τύποι επικοινωνίας και τα βασικά χαρακτηριστικά του ατόμου που τον υιοθετεί:
Παθητικός τρόπος επικοινωνίας
– Έχει δυσκολίες στην έκφραση απόψεων ή συναισθημάτων.
– Δεν αναγνωρίζει τις δικές του απόψεις ως το ίδιο σημαντικές με των υπολοίπων.
– Συχνά, υποχωρεί από μία συζήτηση για να μη δημιουργηθεί κάποια διαφωνία.
– Αποφεύγει να εκφράσει τις απόψεις του, από φόβο μήπως λάβει κακή κριτική ή δυσαρεστήσει άλλο άτομο που έχει διαφορετική άποψη.
– Νιώθει ότι δεν τον σέβονται οι γύρω του, ότι τον εκμεταλλεύονται με αποτέλεσμα τη μείωση της αυτοεκτίμησης του.
Επιθετικός τρόπος επικοινωνίας
– Αναγνωρίζει μόνο τις δικές του ανάγκες και επιθυμίες ως σημαντικές.
– Η συμπεριφορά του μπορεί να περιλαμβάνει φωνές, επιθετικότητα και βία.
– Δεν μπορεί να δημιουργήσει σχέσεις με άλλα άτομα, αφού οι υπόλοιποι νιώθουν να εκφοβίζονται από αυτόν, χάνοντας, έτσι, την αυτοεκτίμησή τους.
– Ενδέχεται, σε μεγάλο βαθμό, να είναι ένα άτομο απαθές, αδιάφορο, με ψεύτικο χαμόγελο, ασαφές, ηττοπαθές, μυστικοπαθές, ελεγκτικό.
– Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προσπαθεί να χειραγωγήσει ψυχολογικά τους άλλους μέσω συναισθηματικού εκβιασμού ή ψευδούς κλάματος ή να φτάσει ακόμη και στο σημείο να ενοχοποιήσει τον εαυτό του ή τους άλλους.
– Συχνά υπονομεύει βήμα-βήμα την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση προσωπικής αξίας των άλλων ή απαξιώνοντάς τους μέσω κάποιου μορφασμού ή ειρωνείας.
– Υιοθετεί κυνική στάση, απαισιοδοξία, αποφεύγει τα προβλήματα και επικρίνει τους άλλους.
– Δυσκολεύεται να εμπιστευτεί, υιοθετεί συχνά τον ρόλο του θύματος και φοβάται τη συναισθηματική εξάρτηση από τους άλλους, αλλά και τη μοναξιά.
Διεκδικητικός τρόπος επικοινωνίας
– Σέβεται, αποδέχεται και διασφαλίζει το δίκαιο για τον εαυτό του και τους άλλους.
– Αναγνωρίζει ότι οι δικές του ανάγκες και επιθυμίες είναι το ίδιο σημαντικές με αυτές των άλλων.
– Διαθέτει αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση.
– Αναπτύσσει επικοινωνιακές δεξιότητες, εκφράζει με αμεσότητα, σαφήνεια και ειλικρίνεια τις σκέψεις, τις απόψεις και τα συναισθήματά του και διαθέτει ενεργητική ακρόαση, αναπτύσσοντας στενές διαπροσωπικές σχέσεις.
– Μπορεί να λάβει αποφάσεις και να έχει τον έλεγχο της ζωής του.
– Συμβιβάζεται και δεν υποχωρεί.
– Βάζει υγιή προσωπικά όρια και λέει “όχι” κάποιες φορές, χωρίς να αισθάνεται ενοχές.
– Εχει προσωπικούς και επαγγελματικούς στόχους και κάνει το καλύτερο δυνατό για να τους επιτύχει.
«Το να είσαι παθητικός, σημαίνει να αφήνεις τους άλλους να αποφασίζουν για σένα. Το να είσαι επιθετικός, σημαίνει να αποφασίζεις για τους άλλους. Το να είσαι διεκδικητικός, σημαίνει να αποφασίζεις εσύ για εσένα. Και να εμπιστεύεσαι ότι υπάρχουν αρκετά και ότι εσύ είσαι αρκετός».
Αναγνώρισες και εσύ κάποια χαρακτηριστικά του εαυτού σου σε όλες τις περιπτώσεις, σωστά;
Καταλήγουμε, έτσι, στο συμπέρασμα ότι όλες οι μορφές επικοινωνίας χρησιμοποιούνται από όλους τους ανθρώπους! Το κλειδί είναι να μπορούμε να αναγνωρίζουμε κάθε φορά ποιον από όλους αυτούς χρησιμοποιούμε εμείς οι ίδιοι ή οι συνομιλητές μας για να είμαστε σε θέση να αντιδράσουμε αναλόγως!
