Στις 10 Οκτωβρίου, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Είναι μια μέρα που μας υπενθυμίζει πως εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο μάχονται διαρκώς για να έχουν καλή ψυχική υγεία. Αυτή η πραγματικότητα της μάχης πολλές φορές μένει θαμμένη κάτω από ψεύτικα χαμόγελα, προκαλώντας πολλές φορές δυσφορία και δυσκολία στους ανθρώπους που την βιώνουν.
Είναι ένας αγώνας, ο οποίος κατά βάση δεν αφήνει σημάδια στο σώμα, αλλά αποτυπώνεται στην ψυχή. Για πολλούς ανθρώπους, αυτή η μέρα αποτελεί μια πρόκληση, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τους εσωτερικούς αντιπάλους τους επανειλημμένα. Πρόκειται για μία αόρατη αλλά πολύ σημαντική μάχη. Κάθε δραστηριότητα αποτελεί δύσκολη και η καθημερινότητα μετατρέπεται σε ένα τούνελ χωρίς έξοδο για κάποιους. Για πολλές δεκαετίες τα προβλήματα ψυχικής υγείας θεωρούνταν τόσο σε στενούς κύκλους (φίλοι, οικογένεια) όσο και στην ίδια την κοινωνία πολύ κατώτερα από πιο απτά προβλήματα, όπως οικονομικής φύσεως. Ακόμα υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου τα θέματα αυτά θεωρούνται «ταμπού» από μερικές ομάδες ανθρώπων, παρά τις τιτάνιες προσπάθειες που έχουν γίνει για την ευαισθητοποίηση τους ως προς αυτά.
Ναι, η ψυχική υγεία αφορά όλους μας
Υπάρχουν άνθρωποι σαν εμάς οι οποίοι, εργάζονται, χαμογελάνε, λειτουργούν ενεργά εντός της κοινωνίας. Ωστόσο, όταν είναι μόνοι τους, βγαίνουν τα πιο αρνητικά συναισθήματα τους (που μπορεί να συνδέονται με συναισθήματα μοναξιάς και ίσως απόγνωσης). Η 10η Οκτωβρίου αποτελεί μια υπενθύμιση για όλους μας, να αναλογιστούμε πως μπορούμε να συμβάλλουμε στην υποστήριξη όσων παλεύουν με τον εαυτό τους και για το καλό του εαυτού τους καθημερινά. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να καταρρίψουμε και να καταπολεμήσουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που αφορούν τα προβλήματα επί της ψυχικής υγείας. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε στηριζόμενοι στην κατανόηση και την ενσυναίσθηση για τον άλλον άνθρωπο αλλά και για τον εαυτό μας.
Δεν είναι λίγες οι φορές, όπου ο φόβος της επίκρισης από την κοινωνία και της πιθανότητας εξίσωσης της ψυχικής ασθένειας με αδυναμία, έχει αποτρέψει πολλά άτομα από το να μιλήσουν ανοιχτά ή να αναζητήσουν βοήθεια από κάποιον επαγγελματία. Κάποια προβλήματα της ψυχικής υγείας βέβαια δεν επέρχονται από προσωπική επιλογή, όπως ίσως συμβαίνει και στα ατυχήματα που αφορούν το σώμα μας. Χρειάζονται άμεση προσοχή και θεραπεία, καθώς οι άνθρωποι υποφέρουν καθημερινά. Το γεγονός ότι αυτή η μάχη συμβαίνει στο κεφάλι ενός ανθρώπου και επηρεάζει την ψυχή του, δεν την καθιστά λιγότερο σημαντική.
Πως θα πρέπει να λειτουργεί το κοινωνικό σύνολο στα θέματα που αφορούν την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
Οφείλουμε, ως σύνολο, να προσπαθήσουμε να μάθουμε πως μπορούμε να υποστηρίξουμε και να συντελέσουμε κομμάτι της βελτίωσης της ψυχικής υγείας των συνανθρώπων μας. Το πρώτο βήμα είναι να ακούμε προσεκτικά τα προβλήματα τους χωρίς να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε, παρόλο που αυτό αποτελεί βασικό ένστικτό μας. Το δεύτερο και πιο σημαντικό βήμα είναι να δημιουργήσουμε και να καλλιεργήσουμε ένα περιβάλλον ασφάλειας, κατανόησης και πάνω από όλα αλληλεγγύης. Η παρουσία και η στήριξη των πιό κοντινών ατόμων ή και των ατόμων που καταλαβαίνουν είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα με προβλήματα στο κομμάτι της ψυχικής υγείας.
Έχει αποδειχθεί πως η απομόνωση και η μοναξιά συντελούν στην χειροτέρευση της ψυχικής υγείας. Ακόμη, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση αποτελούν θεμελιώδεις παράγοντες καταπολέμησης. Μαθαίνοντας και ερευνώντας για τα ψυχικά ζητήματα, μπορούμε να καταλάβουμε με έναν πιο βαθύ τρόπο, τι βιώνουν οι συνάνθρωποι μας και τι ίσως βιώνουμε εμείς. Έτσι, έχουμε την δυνατότητα να έχουμε πιο λεπτούς χειρισμούς σε διάφορες αλληλεπιδράσεις μας με αυτά τα άτομα ή και με τον εαυτό μας. Αυτό δεν μας καθιστά ειδικούς, αλλά μας δίνει εφόδια στην μάχη ενάντια στον αόρατο αυτό αντίπαλο.
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας είναι υποστηρικτές και σύμμαχοι των ανθρώπων στην μάχη αυτή. Η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βελτιώσουν αρκετά την ζωή των ασθενών. Υπάρχουν μεγάλες διαφωνίες σε σχέση με πολλά μέσα που αφορούν την βελτίωση της ψυχικής μας υγείας και πράγματι δεν λειτουργούν όλα τα μέσα για την επίτευξη του ίδιου σκοπού με τον ίδιο τρόπο στο εκάστοτε άτομο. Σκεφτείτε τα ζητήματα που μας προβληματίζουν και αφορούν την ψυχική υγεία ως την κρύα βροχή σε μια συννεφιασμένη μέρα. Αν για την περίπτωση ενός ανθρώπου τα προβλήματα ψυχικής υγείας μοιάζουν με βροχή μιας συννεφιασμένης μέρας, ο τρόπος να τα αντιμετωπίσει είναι μια ομπρέλα που θα του δώσει προστασία. Έτσι και στο τσουχτερό το κρύο, ένα σακάκι ή μια ζακέτα θα ζεστάνει ένα άτομο. Το κάθε πρόβλημα για να αντιμετωπιστεί θέλει την δικιά του φροντίδα και λύση.
Συνεπώς, στις 10 Οκτωβρίου, όπως και κάθε άλλη μέρα, ας θυμόμαστε πως οφείλουμε στον εαυτό μας, πάνω από όλα, να μην θεωρούμε δεδομένη ή να μην αγνοούμε την ψυχική μας υγεία . Πρέπει να δίνουμε προσοχή στα συμπτώματα, και να ζητάμε άμεσα βοήθεια όταν την χρειαζόμαστε. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να παροτρύνουμε και τους γύρω μας να κάνουν το ίδιο. Γι’ αυτό ας προσφέρουμε ένα χέρι βοηθείας σε όσους το χρειάζονται. Κάθε πράξη καλοσύνης μας φέρνει ολοένα και πιο κοντά στην αληθινή ευτυχία.