“Το καλό με την απαισιοδοξία είναι ότι είτε αποδεικνύεται ότι έχεις δίκιο είτε εκπλήσσεσαι ευχαριστα”, ισχυρίζεται ο Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας George Will, και θα μπορούσαμε να πούμε πως έχει δίκιο. Πολύ συχνά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ανιχνεύεται στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας μία έξαρση της προβολής της αισιοδοξίας και της αποθέωσης της θετικής σκέψης, με το πρόσχημα ότι η απαισιοδοξία και η αρνητικότητα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή και στη ψυχολογία μας.
Αν όμως το καλοσκεφτούμε, θα δούμε ότι τελικά η έννοια της απαισιοδοξίας είναι αρκετά παρεξηγημένη, καθώς το να είναι κανείς πεσιμιστής δεν σημαίνει ότι κάνει μόνιμα αρνητικές σκέψεις, αλλά ότι σε κάθε περίπτωση συνηθίζει να σκέφτεται ποιο μπορεί να είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο, ούτως ώστε να είναι προετοιμασμένος για ό,τι συμβεί. Για να μιλήσουμε, ωστόσο, πιο συγκεκριμένα, πάμε να ανακαλύψουμε ορισμένες από τις θετικές πλευρές που κρύβει η απαισιοδοξία και να δούμε για λίγο τον κόσμο μέσα από την οπτική γωνία των πεσιμιστών.
Ρεαλιστικές προσδοκίες και παραγωγικότητα
Το πρώτο χαρακτηριστικό των πεσιμιστών που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετικό είναι ότι επιλέγουν να κρίνουν τον εαυτό τους αυστηρά και συχνά μονοδιάστατα και να μην τον επιφορτίζουν με μεγάλες προσδοκίες, οι οποίες πολύ συχνά αποδεικνύονται ουτοπικές και ανούσιες. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, πιστεύουν ότι το να τρέφεις τον εαυτό σου με ψευδείς ελπίδες μπορεί να είναι κακός οιωνός.
Αυτό, βέβαια, έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται πιο παραγωγικοί και να καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες, προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους. Για παράδειγμα, όταν καλούνται να υλοποιήσουν ένα απαιτητικό επαγγελματικό έργο, επιλέγουν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό, χωρίς να έχουν στο μυαλό τους τα μεταγενέστερα θετικά αποτελέσματα. Με αυτόν τον τρόπο, σκέφτονται ότι θα μπορούν να απολαύσουν χωρίς τύψεις την επιτυχία τους όταν αυτή γίνει όντως πραγματικότητα.
Είναι προετοιμασμένοι για τα χειρότερα
Οι απαισιόδοξοι συνήθως δεν απογοητεύονται καθώς είναι πάντα προετοιμασμένοι για τα χειρότερα. Υπάρχει μία κατηγορία ανθρώπων, οι οποίοι είναι ευρύτερα γνωστοί ως “αμυντικά απαισιόδοξοι”. Τα άτομα αυτά τείνουν να οραματίζονται και να υπεραναλύουν τα χειρότερα σενάρια που μπορεί να τους τύχουν, έτσι ώστε να προετοιμάζονται για αυτά και να αντιμετωπίζουν με τον τρόπο αυτό το άγχος και τις φοβίες που μπορεί να τους κρατάνε πίσω. Έτσι, είναι σε θέση να διαχειρίζονται με νηφαλιότητα και ωριμότητα τις δύσκολες καταστάσεις που συμβαίνουν στη ζωή τους.
Χτίζουν πιο δυνατές σχέσεις
Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι τα απαισιόδοξα άτομα είναι ικανότερα στο να χτίζουν δυνατές και μακροχρόνιες σχέσεις είτε αυτό αφορά την προσωπική είτε την επαγγελματική τους ζωή. Αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή το να βλέπουν τα πάντα ρόδινα δεν αρμόζει στην ιδιοσυγκρασία τους και προτιμούν να προβαίνουν στην άμεση επίλυση ή την πρόληψη των προβλημάτων που ανακύπτουν, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν αυτά συσσωρευτούν, θα οδηγηθούν σε ένα τέλμα που θα είναι ανέφικτο πια να ανατραπεί.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν συνίσταται σε κανέναν το να είναι κανείς μόνιμα βυθισμένος σε απαισιόδοξες σκέψεις, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και τον ίδιο μακροπρόθεσμα, αν δεν είναι σε θέση να τις διαχειριστεί, αλλά και τα κοντινά του πρόσωπα. Αρκεί απλώς να καταλάβουμε ότι οι πεσιμιστές έχουν και αυτοί τη δική τους πραγματικότητα, η οποία δεν είναι τόσο τραγική και σκοτεινή όσο πιστεύουμε, ούτε αποτελεί εμπόδιο για την καθημερινότητα και την εξέλιξή τους.
