Η κουλτούρα της δίαιτας ή Diet Culture

Picture of Νατάσα Μαραγκού

Νατάσα Μαραγκού

Δαιμονοποίηση των υδατανθράκων, τύψεις αν δεν γυμναστείς για μια μέρα, τύψεις αν φας περισσότερη ζάχαρη από όσο “πρέπει”, αντιμετώπιση όλων των ατόμων με περισσότερα κιλά ως κάτι που αποτελεί “πρόβλημα υγείας” και άγνοια του γεγονότος ότι τα λιγότερα κιλά, τα οποία επαινούμε, μπορεί να κρύβουν πληθώρα διαταραχών υγείας και ψυχολογίας.

Αυτή είναι η “κουλτούρα της δίαιτας”, το diet culture που είχαμε και στο χωριό μας. Γιατί είναι προβληματικές, όχι μόνο οι παραπάνω, αλλά και πολλές άλλες γνωστές σε μας συμπεριφορές και αντιδράσεις περί διατροφής; Ας αναλύσουμε κάποια καθημερινά γεγονότα, τα οποία θεωρούνται απότοκα του diet culture, και που ίσως να μην το γνώριζες.

food in plate / φαγητό σε πιάτο

Η κουλτούρα της δίαιτας συγχέει το μέγεθος ενός ατόμου με την ποιότητα υγείας αυτού του ατόμου. Η στάση αυτή δημιουργεί παθολογίες, όπως τα μεγαλύτερα άτομα να λαμβάνουν αντί για μια ιατρική, εμπεριστατωμένη διάγνωση την φράση “πρέπει να χάσεις βάρος”. Φυσικά, ένα άτομο μικρότερου μεγέθους δεν θα λάμβανε ποτέ αυτήν την απάντηση κατά την διάρκεια ενός ιατρικού ραντεβού. Με το να εξισώνουμε το μεγάλο μέγεθος με την κακή υγεία, διαιωνίζουμε καταστάσεις, όπου ο ασθενής υφίσταται διάκριση λόγω της σωματικής του διάπλασης και, τελικά, δεν αντιμετωπίζονται τα όποια προβλήματα υγείας του. Είναι καλό να θυμόμαστε ότι προβλήματα υγείας δεν κάνουν διακρίσεις. Άτομα όλων των μεγεθών μπορεί να αντιμετωπίσουν κάποιο.

Προωθείται η προσήλωση σε εξωγενείς κανόνες για το πότε, πόσο και τί πρέπει να τρώει κανείς. Το να αντιμετωπίζει, όμως, κανείς με εμμονή την πρόσληψη φαγητού του, είναι από μόνο του μια διατροφική διαταραχή, οπότε γιατί να θέλει κανείς να υποβληθεί σε αυτή την ψυχοφθόρα διαδικασία; Αυτός είναι ένας έμμεσος τρόπος να επιβληθεί το αδύνατο σώμα ως το “φυσιολογικό” και το “επιθυμητό”. Σκοπός του φαγητού, εκτός από την βασική λειτουργία να μας κρατά ζωντανούς, έχει επίσης κοινωνικές και συναισθηματικές λειτουργίες, στις οποίες είναι αυτοπεριοριστικό να επιβληθούμε. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ένα τέτοιο είδος διατροφής δεν συντηρείται εύκολα, αυτή η εμμονή μπορεί να οδηγήσει ή να αποτελεί ένδειξη διατροφικής διαταραχής, ανεξαρτήτως του βάρους του ατόμου που επιδεικνύει αυτή την τάση.

biscuits / μπισκότα

Συχνά, η γυμναστική, και η άθληση γενικά, καθίσταται μαρτύριο, ενώ θα έπρεπε να είναι απόλαυση. Τα άτομα με μεγαλύτερα σώματα, όμοια με τα άτομα με μικρότερα, έχουν ανάγκη από κίνηση και από την δημιουργική έκφραση μέσω της άσκησης. Πιο συχνά από ότι θα έπρεπε, κρίνουμε τα μεγαλύτερα άτομα που γυμνάζονται. “Το κάνει για να αδυνατίσει” ή “τί δουλειά έχει στο γυμναστήριο με τόσα επιπλέον κιλά;”. Ως αποτέλεσμα, πολλά άτομα λήγουν την σχέση τους με την άσκηση και τις πιο δημιουργικές εκφάνσεις της. Πόσα άτομα έχουν φύγει από μαθήματα χορού και αθλητικές ομάδες ανά τα χρόνια; Με το να μετατρέπουμε την γυμναστική σε τιμωρία, διαγράφουμε όλα τα θετικά που σχετίζονται με αυτήν: Έκφραση, διασκέδαση, εκτόνωση, προσωπικοί στόχοι.

Είτε μας αρέσει, είτε όχι, τα αδύνατα άτομα είναι προνομιούχα. Τί εννοώ; Έχει τύχει να μην χωράς στο κάθισμα των δημόσιων συγκοινωνιών ή στην καρέκλα ενός εστιατορίου; Σε έχουν απορρίψει από επαγγελματικές προοπτικές λόγω της εξωτερικής σου εικόνας; Αν απάντησες “όχι”, έχεις το προνόμιο ενός αδύνατου ατόμου. Όπως είναι λογικό, κανείς δεν ζήτησε να έχει αυτό το προνόμιο. Ζούμε, όμως, σε μια κοινωνία που “επιβραβεύει” τα αδύνατα άτομα και αξιολογεί τα μεγαλύτερα ως “κατώτερα”. Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε; Χρησιμοποιώντας αυτό το προνόμιο για να ενημερώσουμε για το ζήτημα και να λάβουμε μέρος σε ακτιβιστικές δράσεις.

measuring waist / μέτρηση μέσης

Ας μιλήσουμε και για την βιομηχανία της ένδυσης, από την οποία τα μεγαλύτερα άτομα αποσιωπώνται σε ανησυχητικό βαθμό. Πολλοί από εμάς, δεν δυσκολευόμαστε να ψωνίσουμε. Δεν είναι όλα της αρεσκείας μας, αλλά με μια αναζήτηση, θα βρούμε ρούχα στο μέγεθός μας. Πολλοί άνθρωποι, βιώνουν αποκλεισμό σε αυτό το κομμάτι της ζωής τους, το οποίο, αποτελεί σημαντικό κοινωνικό κριτήριο και όχι μόνο ζήτημα επιβίωσης. Το να μην βρεις μπλουζάκι που να σου αρέσει είναι θεμιτό. Το να μην υπάρχει καν το νούμερό σου, όχι. Η όλη βιομηχανία περιστρέφεται γύρω από το “αδύνατο” σώμα, το οποίο προσπαθεί να επιβάλλει. Στο κοινό-στόχο της δεν συμπεριλαμβάνονται σώματα που χρειάζονται διαφοροποιήσεις ως προς την ποσότητα υφάσματος. Είναι πολύ σημαντικό οι εταιρείες να γίνουν συμπεριληπτικές ως προς τα μεγέθη που προσφέρουν (size inclusive).

Δυστυχώς, η κουλτούρα της δίαιτας είναι κάτι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένο με τον πολιτισμό και την ζωή μας που, συχνά, είναι δύσκολο και μόνο το να αναγνωρίσουμε αυτά τα φαινόμενα, πόσο μάλλον το να ξεκινήσουμε έναν παραγωγικό διάλογο σχετικά με αυτά.

Θες να μάθεις περισσότερα; Ακολούθησε τους παρακάτω συνδέσμους!
Weight Science: Evaluating the Evidence for a Paradigm Shift
No Diet Day | National Eating Disorders Association

Διάβασε επίσης!

Ψήφισε το καλύτερο άρθρο για το μήνα...