Ο ιαπωνικός πολιτισμός αποτελεί μία από τις εξέχουσες πολιτισμικές παραδόσεις έως τις μέρες μας. Παρ’ ότι βρίσκεται στα βάθη της Άπω Ανατολής, η χώρα του ανατέλλοντος ηλίου έχει ασκήσει τεράστια πολιτισμική επιρροή σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τέχνες, η παράδοση και τα κοινωνικά πρότυπα συμπεριφοράς συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το corpus πολιτισμικής κληρονομιάς. Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρηθεί η εντρύφηση στην ιαπωνική κουλτούρα και η ανάδειξη αυτού του εξέχοντος πολιτισμού. Επιπλέον, θα σκιαγραφηθεί σε ένα ευρύ πλαίσιο ανάλυσης η γλώσσα, η θρησκεία και ορισμένα πρότυπα συμπεριφοράς. Με αφορμή αυτό το άρθρο θα δοθεί η δυνατότητα να γνωρίσει η αναγνωστική κοινότητα ορισμένες γνωστές, αλλά και άγνωστες πτυχές, της ιαπωνικής παράδοσης.

Ιαπωνική κουλτούρα: Η γλώσσα
Ξεκινώντας με τα βασικά χαρακτηριστικά της ιαπωνικής κουλτούρας δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί ο ρόλος της ιαπωνικής γλώσσας (日本語). Ομιλείται από 127 εκατομμύρια ανθρώπους στην ιαπωνική χερσόνησο, καθώς και μεταξύ κοινοτήτων Ιαπώνων μεταναστών. Κατηγοριοποιείται στις συγκολλητικές γλώσσες και διαθέτει πλήθος εκφράσεων ευγένειας, οι οποίες απεικονίζουν την ιεραρχική φύση της ιαπωνικής κοινωνίας. Η γλώσσα γράφεται με συνδυασμό τριών τύπων χαρακτήρων. Αρχικά, υπάρχουν οι κινεζικοί χαρακτήρες (漢字) και δύο συλλαβικές μορφές (Hiragana-Katakana). Η γλώσσα χωρίζεται σε δύο μορφές: Την στερεοτυπική ιαπωνική και την κοινή γλώσσα. Η πρώτη διδάσκεται στα σχολεία και χρησιμοποιείται στην τηλεόραση και στις επίσημες επικοινωνίες. Παρατηρείται, επίσης, ένας τεράστιος αριθμός διαλέκτων λόγω της μακράς ανθρώπινης παρουσίας στην ιαπωνική χερσόνησο.
Η ιαπωνική κουλτούρα και οι θρησκείες
Στο θρησκευτικό πεδίο, η Ιαπωνία αποτελείται σε σημαντικό ποσοστό από δύο θρησκείες: Τον Σιντοϊσμό και τον Βουδισμό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την στατιστική έρευνα (2018) της Υπηρεσίας Πολιτιστικών Υποθέσεων της Ιαπωνίας, το 66,7% του πληθυσμού ασκεί τον Βουδισμό, το 69% τον Σιντοϊσμό και το 7,7% άλλες θρησκείες. Επιπλέον, λιγότερο από 1,5% είναι χριστιανοί, ενώ οι μουσουλμάνοι εντοπίζονται σε σημαντικό βαθμό από κοινότητες μεταναστών. Επίσης με βάση τα παραπάνω στοιχεία, ο Σιντοϊσμός είναι μία εθνοτική θρησκεία, η οποία επικεντρώνεται κυρίως στις τελετουργίες. Διαθέτει πανθεϊστικό χαρακτήρα, ο οποίος συνδέεται στενά με την φύση. Η εμφάνιση του Σιντοϊσμού παρατηρείται πριν από τον 6ο αιώνα π.Χ. Ο Βουδισμός έφτασε στην Ιαπωνία κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ., ωστόσο δεν ήταν τόσο δημοφιλής. Ο Βουδισμός εστιάζει στην αναγέννηση και την μετενσάρκωση, κατά τις οποίες βασικός στόχος είναι η λύτρωση από αυτόν τον κύκλο.
Οι τέχνες στην Ιαπωνία
Στο πεδίο των τεχνών η Ιαπωνία διαθέτει έναν αμέτρητο αριθμό τεχνών, ωστόσο θα εστιάσουμε στις πιο βασικές. Λογοτεχνικά, η Ιαπωνία επηρεάστηκε από την κλασσική κινεζική λογοτεχνία, ωστόσο, μελλοντικά χειραφετήθηκε και διαμόρφωσε το δικό της μοναδικό στυλ. Χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της χειραφέτησης αποτελεί το έργο του Murasaki Shikibu με την Ιστορία του Genji. Υπάρχουν σημαντικά είδη τεχνών, οι οποίες εστιάζουν στις μορφές καλλιγραφίας (shodō, 書道), ζωγραφικής, ξυλογραφίας, κεραμικής ή και διαμόρφωση καλλιγραφίας σε λουλούδια. Δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί η αρχιτεκτονική της Ιαπωνίας με τους σιντοϊστικούς ναούς, τα κάστρα και τα ιερά του Κιότο και της Νάρα. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο στην ζωή της Ιαπωνίας έχουν τα αθλήματα όπως το Judo ( 柔道), Kenjuju (剣術), Kendo (剣道), Kyudo (弓道), Sojutsu (槍術), Jujutsu (柔術) και Sumo (相撲).

Στην σύγχρονη εποχή της λαϊκής κουλτούρας της Ιαπωνίας παρατηρούνται σημαντικές τάσεις εξόρμησης και αναψυχής παρά την σκληρή εργατική ηθική που επικρατεί στην χώρα. Η ιαπωνική λαϊκή κουλτούρα περιλαμβάνει ταινίες, τηλεοπτικά προγράμματα, τα μάνγκα, την μουσική, τα άνιμε και τα βιντεοπαιχνίδια. Επιπροσθέτως, στον τομέα της μουσικής αποτελεί την γενέτειρα του καραόκε και διαθέτει πολλαπλά στυλ παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής. Σημαντικό θα ήταν να τονισθεί ότι βρίσκεται στην δεύτερη θέση ως προς την παραγωγή μουσικής μετά τις ΗΠΑ. Φυσικά, στο πλαίσιο αυτής της κουλτούρας δεν θα μπορούσαν να παραλειφθούν τα εκλεκτικά εδέσματα της Ιαπωνίας. όπως το σούσι, το οκονομιγιάκι, τα νουντλς και η σάλτσα τεριγιάκι. Επιπλέον, η ιαπωνική κουζίνα περιέχει ρύζι, λαχανικά συνοδευόμενα από παραδοσιακές σάλτσες. Φήμες λένε ότι η μακροζωία των Ιαπώνων προκύπτει από την διατροφή τους.
Εν κατακλείδι, με βάση την παραπάνω πολιτισμική ανασκόπηση της κουλτούρας της Ιαπωνίας μπορεί να ειπωθεί ότι η ιαπωνική κουλτούρα αναδεικνύει την μοναδικότητα της. Είναι μία χώρα η οποία έχει την δυνατότητα να προσφέρει τα μέγιστα ως προς την ταξιδιωτική εμπειρία. Η γλώσσα, η κουζίνα, τα ήθη και τα έθιμα καθώς και το μεταφυσικό θρησκευτικό στοιχείο διαμορφώνουν μία μαγευτική εντύπωση στον επισκέπτη. Η ανάδειξη ενός πολιτισμού συμβάλλει στο να γνωρίσουμε τον κόσμο καλύτερα, ώστε να μην περιοριστούμε στα δικά μας πρότυπα, αλλά να αναζητήσουμε πρότυπα διαφορετικών πολιτισμών, αποφεύγοντας προκατειλημμένες αντιλήψεις και εξυψώνοντας την γνησιότητα του εαυτού μας. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε καλύτερα την κοινωνική συνείδηση και να προωθήσουμε ένα ελπιδοφόρο σημείο αναφοράς και αλληλεγγύης.