Το σώμα σου αξίζει μνεία, όχι βία

Δύο χρόνια μετά το ιστορικό τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ολοκληρώνεται στο Παρίσι, με την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης (Άρθρο 1 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ).

Τι γίνεται, με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την παραβίαση αυτών; Η Βία: ενδοοικογενειακή, εναντίον των γυναικών, στο σχολείο, λεκτική, η Σεξουαλική παρενόχληση… Έννοιες ηχηρές, με φορτισμένες σημασίες, έννοιες που δεν προσπερνιούνται έτσι απλά.

Τι είναι, όμως, η σεξουαλική παρενόχληση; Είναι οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά σεξουαλικού χαρακτήρα που έχει ως αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου. Πρόκειται, δηλαδή, για δυσάρεστες σεξουαλικές κρούσεις, αιτήματα για σεξουαλικές χάρες ή άλλη λεκτική ή σωματική επαφή σεξουαλικής φύσεως, η οποία δημιουργεί ένα εχθρικό ή προσβλητικό περιβάλλον.

«Ένοιωσα μόνη, πιο μόνη από ποτέ γιατί ήμουν αδύναμη να αντιδράσω, δεν είναι μόνο ο τρόμος και η παγωνιά που νοιώθεις, είναι το αίσθημα της κατωτερότητας, μια ταπείνωση. Είναι κάτι που σε ακολουθεί πάντα, δεν ξυπνάς μια μέρα και λες πάει πέρασε. Είναι σαν μια μαύρη μουτζούρα στο σώμα σου, σαν μια άγρια φωνή στο μυαλό σου, σαν μια τρομαχτική σκιά»

Ποιους αφορά η Σεξουαλική Παρενόχληση;

Η σεξουαλική παρενόχληση δεν αφορά μόνο τις γυναίκες, άλλα όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας. Αφορά εσένα, εμένα, τα παιδιά, τις γυναίκες, τους άντρες. Είναι μια συμπεριφορά που δε σέβεται τα δικαιώματα του άλλου και δεν μπορεί να αγνοηθεί. Εμπεριέχει έντονα την έννοια του ανεπιθύμητου και δεν κάνει διακρίσεις φύλου, ηλικιών ή χαρακτηριστικών. Μπορεί να συμβεί παντού. Είναι αναγκαίο να πάψει να είναι ταμπού, προκατάληψη ή κάτι που «έλα μωρέ εμένα δε μου έχει τύχει, άσε που είναι τόσο υπερβολικοί πλέον όλοι». Υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία για κάθε φύλο, χώρα, θρησκεία και χρώμα.
Μπορεί να συμβεί στον καθένα. Μπορεί να συμβεί στο στρατόπεδο, στην εκκλησία, στο σχολείο, στο γραφείο, στην ουρά για την τράπεζα, στο αστικό λεωφορείο. Μπορεί να συμβεί σε εσένα, στην αδερφή σου, στον φίλο σου, στο συμμαθητή σου. Μπορεί να συμβεί ΑΠΌ τον καθένα, από το τελευταίο άτομο που περίμενες, από κάποιον κοντινό σου «φίλο/η», από κάποιον/α συγγενή, από κάποιον/α άσχετο/η. Δεν υπάρχει καλούπι

Previous slide
Next slide

Όρια και Εκφάνσεις

Σε κάθε συζήτηση για τη σεξουαλική παρενόχληση, προκύπτουν από τους συμμετέχοντες ερωτήματα που δεν απαντώνται πάντα εύκολα, γι’ αυτό και είναι δυσδιάκριτα τα όρια της κατάστασης αυτής, καθώς και της αντιμετώπισης από την κοινή γνώμη. Στη σεξουαλική παρενόχληση δεν έχει σημασία το αν το άτομο που την προκαλεί αντιλαμβάνεται ότι η συμπεριφορά του είναι προσβλητική. Η επίδραση στο άτομο που τη δέχεται παραμένει η ίδια. Η λέξη κλειδί εδώ είναι η «ενσυναίσθηση». Ο καθένας από εμάς οφείλει να καλλιεργεί αυτή την αξία, καθότι είναι θεμελιώδης στην ομαλή κοινωνική συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπων. Η γλώσσα του σώματος, οι μικρο-εκφράσεις του προσώπου, ακόμη και ο τόνος της φωνής κάποιου είναι αρκετά για να δείξουν μία δυσαρέσκεια. Άκου- Δες- Σεβάσου.
Η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τη σωματική βία αλλά και πιο διακριτικές μορφές της όπως τον εξαναγκασμό – αναγκάζοντας κάποιον να κάνει κάτι που δεν θέλει. Μπορεί να έχει τη μορφή μια μακροχρόνιας κατάστασης – επαναλαμβανόμενα σεξουαλικά «αστεία», συνεχείς (ανεπιθύμητες) προτάσεις για ραντεβού, ή ανεπιθύμητο φλερτάρισμα σεξουαλικής φύσεως. Μπορεί, επίσης, να είναι ένα μεμονωμένο συμβάν – να ακουμπήσεις ή να χαϊδέψεις κάποιον άπρεπα, ή ακόμη και να τον κακοποιήσεις σεξουαλικά ή να τον βιάσεις.

Τι συνέβη στην Καραντίνα;

Η φετινή χρονιά είναι ιδιαίτερα δύσκολη για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι η σεξουαλική παρενόχληση, η οποία συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες. Γενικά, ο εγκλεισμός θα λέγαμε πως είναι η χειρότερη κατάσταση στην οποία θα μπορούσε να βρεθεί ένας άνθρωπος, ο οποίος συγκατοικεί με τον θύτη. Οι εντάσεις και η ήδη προϋπάρχουσα προβληματική κατάσταση, πυροδοτούν μία αλυσιδωτή αντίδραση απ’ όπου είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεφύγει κανείς. Επίσης, η παρενόχληση στον εργασιακό χώρο, σ’ αυτήν την περίοδο, είναι ένα δίκοπο μαχαίρι, γιατί τα θύματα αισθάνονται εγκλωβισμένα λόγω της γενικότερης ανεργίας.

Τα Στατιστικά...

Σε αυτή την έρευνα της Action Aid μπορούμε να δούμε ένα τρομακτικό ποσοστό: 85% των εργαζόμενων γυναικών στην Ελλάδα έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.
Επίσης, στην επόμενη έρευνα του CNN  μπορούμε να δούμε τρομακτικά στοιχεία για την παρενόχληση και τη βία κατά των γυναικών γενικότερα, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Εγώ πώς μπορώ να βοηθήσω;

Αρχικά, ενημερώνομαι και επιμορφώνομαι. Με σκοπό να γίνει κάποια αλλαγή, πρέπει να “φωνάξουμε”. Προτού, όμως, είμαστε έτοιμοι για αυτό, οφείλουμε να ακούσουμε και να συζητήσουμε. Για την επίλυση οποιουδήποτε προβλήματος, πριν συνεργαστούμε για τη λύση του, δουλεύουμε με τον εαυτό μας. Θα σκεφτείς… “Μα αυτά τα πράγματα, είναι αυτονόητα, τι παραπάνω να μάθω;”. Δυστυχώς, τίποτα δεν είναι αυτονόητο και το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό. Από τη μία στιγμή στην άλλη μπορεί η συμπεριφορά μας να φέρει κάποιον σε δύσκολη θέση. Και το ακριβώς αντίστροφο. Να είμαστε εμείς σε δυσχερή θέση και να μη γνωρίζουμε πως να την ερμηνεύσουμε ή να την αντιμετωπίσουμε. Αφού καταπιαστώ με το ζήτημα, προσπαθώ να ενημερώσω, να εμπνεύσω και να ευαισθητοποιήσω και τους γύρω μου. Μονάχα όταν λειτουργούμε ως αρμονικό σύνολο, βλέπουμε την αλλαγή να υλοποιείται.
Τώρα, το πιο δύσκολο κομμάτι. Για να το λύσω, πρέπει να μιλήσω. Τα σκοτεινά μας σημεία, πάση θυσία τα φυλάμε κρυμμένα από τον ήλιο. Όταν όμως βγουν στο φως, έρχεται η πραγματική λύτρωση. Δεν είναι εύκολο. Ούτε είναι φυσική μας αντίδραση να έχουμε το θάρρος να μιλήσουμε. Είτε αν είμαστε μέρος του περιστατικού, είτε ως “απλοί” παρατηρητές του. Υπάρχει, όμως, κάτι που όλοι μπορούμε να “αγγίξουμε”. Αυτό είναι το να συνεργαστούμε ώστε να υπάρχει ένα ασφαλές περιβάλλον. Ένα περιβάλλον φωτεινό, όπου θα συζητάμε, θα ακούμε, θα βελτιωνόμαστε. Έτσι μόνο θα απαλλαχθούμε από το σκοτάδι που μας βαραίνει.

Αυτό που μπορούμε όλοι να κάνουμε, είναι να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά, και να ΜΙΛΆΜΕ. Να προστατεύουμε, ν’ αγκαλιάζουμε και ν’ ακούμε. Είναι δύσκολο να μιλήσει κάποιος/α γι’ αυτό, ακριβώς επειδή δεν ακούμε, δεν πιστεύουμε, δε δίνουμε σημασία.

Previous slide
Next slide

Γραμμές Υποστήριξης

Το περιβάλλον για το οποίο μιλήσαμε, ιδανικά, θα είναι η ίδια μας η κοινωνία απ’ άκρη σ’ άκρη. Κάτι τέτοιο, όμως, χτίζεται σταδιακά. Όταν έχω βιώσει τη σεξουαλική παρενόχληση ή όταν θέλω να βοηθήσω κάποιον… που απευθύνομαι/ τον παραπέμπω; Παραθέτουμε γραμμές βοηθείας, με πανελλαδική κάλυψη:
-Γραμμή SOS για την άμεση συμβουλευτική υποστήριξη γυναικών θυμάτων βίας 15900, Web: http://womensos.gr/, email: sos15900@isotita.gr
-Γραμμή SOS κατά της σωματεμπορίας 800 11 14400
-Κέντρο Κακοποιημένης Γυναίκας 210 52 35 318 και 210 41 12 091 9.00 π.μ. – 6.00 μ.μ. SOS: 210 32 20 900 6.00 μ.μ. – 10.00 μ.μ. Ψυχολογική υποστήριξη και νομικές συμβουλές.
-Στέγη Κακοποιημένης Γυναίκας & Ανήλικου Κοριτσιού Δήμος Θεσσαλονίκης 2310 528 483 και 2310 519 594
Ακόμη περισσότερες θα βρει κάποιος εδώ .

“Έμοιαζε σαν κάτι ακατόρθωτο. Είπα, ποτέ δεν θα φύγει από πάνω μου. Θα ανοίγω τα μάτια και θα βρίσκεται εκεί, δίχως να ξεθωριάζει. Σκοτάδι κατέπνιξε τις σκέψεις μου. Μια μέρα, απροσδιόριστα, με κατέκλυσε μια δύναμη. Σίγουρα είναι δική μου; Μία μονάχα αχτίδα φωτός διαπέρασε το συνονθύλευμα των σκέψεων μου. Ήταν αρκετή. Δίχως ιδιαίτερη σιγουριά, αποφάσισα να μιλήσω. Φοβήθηκα, δεν θα σου το κρύψω. Ο φόβος κράτησε πολύ λιγότερο αυτή τη φορά. Τα λόγια μου δεν πέσανε στο πάτωμα. Δεν ακολούθησε σιωπή. Αντιθέτως, μετά μίλησαν κι' άλλοι. Η απλή αναφορά έγινε συζήτηση. Και η συζήτηση μια αγκαλιά. Βαδίσαμε μαζί και υποσχεθήκαμε, νοερά ή ηχηρά- δεν το θυμάμαι, καθώς αρκούσε ένα βλέμμα- ΠΟΤΈ ΞΑΝΆ. Μπορεί η συμφωνία να ήταν μεταξύ μας. Αρκούσε, ωστόσο, για να την ακούσουν όλοι. Όσοι δεν γνώριζαν, τώρα γνωρίζουν. Και όσοι γνώριζαν, τώρα κατανοούν καλύτερα. Εσύ, είσαι μαζί μας σε αυτό;”

Διάβασε επίσης!

Ψήφισε το καλύτερο άρθρο για το μήνα...