Ποιος είπε ότι τα Χριστούγεννα σταματούν τα αθλητικά θεάματα; Μεγάλο λάθος. Και ενώ στην Ελλάδα η εορταστική περίοδος είναι συνδυασμένη με διακοπή του πρωταθλήματος, στην Γηραιά Αλβιώνα πάλι η στρογγυλή θεά είναι μέρος της χριστουγεννιάτικης παράδοσης. Η περίφημη Boxing Day, που στην Αγγλία σημαίνει… ποδόσφαιρο, έρχεται στις 26 Δεκεμβρίου με το τοπικό ντέρμπι Άρσεναλ-Τσέλσι να μονοπωλεί το ενδιαφέρον. Κάθε σεζόν τη συγκεκριμένη ημέρα, την επόμενη των Χριστουγέννων δηλαδή, στο Νησί παίζεται ποδόσφαιρο σε όλα τα γήπεδα. Από την Κορνουάλη μέχρι το Νιουκάστλ και από το Λονδίνο μέχρι το Μάντσεστερ.
Από την Premier League μέχρι τις ερασιτεχνικές κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου τα γήπεδα γεμίζουν. Υπό κανονικές συνθήκες χωρίς κορωναϊό δηλαδή, οι φίλοι του ποδοσφαίρου μετά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι σηκώνονται για να υποστηρίξουν από κοντά την αγαπημένη τους ομάδα, είτε αυτή παίζει εντός έδρας είτε πολλά χιλιόμετρα μακριά. Οικογένειες και φίλαθλοι ντυμένοι Αη-Βσίληδες και μπάντες που παίζουν τα κάλαντα των Χριστουγέννων συνθέτουν το σκηνικό της συγκεκριμένης ημέρας. Την ώρα που σχεδόν παντού τα καταστήματα είναι κλειστά στις αγγλικές πόλεις όχι μόνο ανοίγουν, αλλά είναι και η μέρα που ξεκινούν οι εκπτώσεις. Και μέσα σε αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, το ποδόσφαιρο έχει την τιμητική του, μέσω της Boxing Day. Τι είναι όμως η συγκεκριμένη ημέρα και πώς έγινε μέρος της παράδοσης του Ηνωμένου Βασιλείου;
Πως ξεκίνησε η Boxing Day
Σύμφωνα με το National Geographic, η παράδοση της Boxing Day ξεκίνησε στα μέσα του 19ου αιώνα από την Βικτωριανή Αγγλία. Στη συνέχεια, εξαπλώθηκε μέχρι τον Καναδά και την Αυστραλία. Η 26η Δεκεμβρίου ήταν η μέρα που οι εργαζόμενοι, οι φτωχοί και οι υπηρέτες λάμβαναν δώρα. Συνήθως, οι εργοδότες έδιναν ρεπό, ενώ συχνά η ελεύθερη μέρα συνδεόταν και με ένα έξτρα χρηματικό μπόνους.
Η ονομασία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το μποξ και υπάρχουν αρκετές εξηγήσεις για την προέλευσή της, χωρίς καμία να είναι απολύτως τεκμηριωμένη. Μία θεωρία θέλει το «boxing» να προέρχεται από τα κουτιά των δώρων που λάμβαναν οι υπάλληλοι από τους εργοδότες, ή από τα μεγάλα κουτιά που τοποθετούνταν στις εκκλησίες για να συγκεντρωθούν οι δωρεές για τους φτωχούς.
Υπάρχει επίσης και η άποψη ότι αποτελεί εξέλιξη μιας ναυτικής παράδοσης, η οποία ήθελε τα πλοία να παίρνουν μαζί τους ένα σφραγισμένο κουτί με χρήματα, για καλή τύχη. Αν όλα πήγαιναν καλά, το κουτί δινόταν στη συνέχεια σε κάποιον τοπικό ιερέα, ο οποίος μοίραζε τα χρήματα στους φτωχούς. Μια θεωρία στέλνει τις ρίζες της ημέρας στην ρωμαϊκή εποχή, όπου τα χρήματα για τα αθλητικά παιχνίδια συγκεντρώνονταν σε κουτιά. Λίγη σημασία έχει πια, όμως το «δώρο» ως πράξη είναι απολύτως συνδεδεμένο με την 26η Δεκεμβρίου.
Boxing Day και ποδόσφαιρο
Μέσα σ’ όλα τα παραπάνω, όμως, η Boxing Day έχει συνδεθεί άρρηκτα και με κάτι άλλο, το οποίο έχει επίσης ξεχωριστή θέση στη βρετανική κουλτούρα. Κι αυτό είναι το ποδόσφαιρο! Η πρώτη boxing αναμέτρηση με μπάλα χρονολογείται πίσω στο 1860, ανάμεσα στις δύο αρχαιότερες ομάδες του κόσμου: Τη Σέφιλντ και τη Χάλαμ, σε μια λασπωμένη αλάνα στην έδρα της πρώτης, η οποία και νίκησε 2-0, παρότι παρατάχθηκε με λιγότερους παίκτες. Ακολούθησαν στη συνέχεια κι άλλα ματς την επομένη των Χριστουγέννων, περισσότερο φιλικού ή ερασιτεχνικού χαρακτήρα και από τη σεζόν 1888-89, όταν και διεξήχθη το πρώτο πρωτάθλημα της Football League, η 26η Δεκεμβρίου μπήκε επίσημα στο πρόγραμμα.
Η αρχή έγινε με την Πρέστον να νικά 5-0 την Ντέρμπι Κάουντι και να κλειδώνει το πρωτάθλημα, το οποίο κατέκτησε αήττητη. Μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του 50′, πάντως, η ποδοσφαιρική εορταστική ατμόσφαιρα ήταν ακόμα πιο έντονη, καθώς υπήρχαν ματς και ανήμερα των Χριστουγέννων. Η τηλεόραση δεν είχε ακόμη κατακτήσει το ποδόσφαιρο και ένας καλός αγώνας ακολουθούσε το γεύμα της ημέρας, ενώ υπήρχαν κανονικά ματς και στις 26. Ωστόσο, λόγω της σταδιακής μείωσης των δρομολογίων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ο κόσμος στις εξέδρες άρχισε να γίνεται λιγότερος. Έτσι, από τα τέλη της δεκαετίας εκείνης αποφασίστηκε η 25η Δεκεμβρίου να βγει από το καλεντάρι. Τελευταία φορά που έγινε ματς ανήμερα της μεγάλης γιορτής ήταν τη σεζόν 1957/58.
Το 1963 το θέαμα της Boxing Day απογειώθηκε, αφού σε σύνολο 39 αγώνων μπήκαν 157 γκολ, με αποκορύφωμα το 10-1 της Φούλαμ επί της Ίπσουιτς. Κάπως έτσι ξεκίνησε μια ακόμα παράδοση, η οποία θέλει να γίνονται «χορταστικά» ματς την 26η Δεκεμβρίου! Λίγο η χαλαρότητα των ημερών, λίγο η αύρα του κόσμου, το θέαμα ευνοείται. Είναι περίεργο να εξηγηθεί ακόμα και από τους ίδιους, όμως ο κόσμος πάει στο γήπεδο για να απολαύσει ποδόσφαιρο, είναι η αγωνιστική που ενδιαφέρεται λιγότερο από κάθε άλλη περίσταση για τη νίκη της ομάδας του. Ματς όπως το 3-2 της Κόβεντρι με την Άρσεναλ το 1999, το 4-4 της Τσέλσι με την Άστον Βίλα το 2007, το 4-3 της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με τη Νιούκαστλ το 2012 έμειναν στην ιστορία για την αγωνία στην εξέλιξή τους και τον τρόπο που κράτησαν καθηλωμένους τους θεατές. Πλέον, με το πολύ στενό αγωνιστικό πρόγραμμα της Premier League, δεν υπάρχει ούτε δευτερόλεπτο για χαλάρωση. Το πρόγραμμα τις γιορτές περιλαμβάνει σερί ματς, τα οποία έχουν κομβική σημασία για την τελική έκβαση του πρωταθλήματος.
Η δήλωση του θρύλου της Άρσεναλ Αρσέν Βενγκέρ
Ο θρύλος της Άρσεναλ, Αρσέν Βενγκέρ, ο οποίος συχνά έκανε παράπονα για την καταπόνηση των παικτών, είχε πει πως: “Θα έβαζα τα κλάματα αν δεν παίζαμε ποδόσφαιρο την περίοδο των Χριστουγέννων, γιατί είναι μέρος της παράδοσης του αγγλικού ποδοσφαίρου. Απ’ όλη την Ευρώπη έρχονται στην Αγγλία για να παρακολουθήσουν έναν αγώνα! Είμαστε δημοφιλείς σε όλο τον κόσμο για το ότι κανείς δεν δουλεύει αυτή την ημέρα και όλοι παρακολουθούν την Premier League”!
Για τους ίδιους τους ποδοσφαιριστές, ωστόσο, η κατάσταση δεν είναι τόσο ευχάριστη όπως για τους φιλάθλους, καθώς αναγκάζονται να κάνουν Χριστούγεννα μακριά από τις οικογένειές τους. Όπως το είχε θέσει ο πρώην αρχηγός της Φούλαμ, Τομ Κέιρνι: «Έπρεπε να ταξιδέψουμε στο Ίπσουιτς την ημέρα των Χριστουγέννων και να μείνουμε σε ένα ξενοδοχείο. Δεν είναι και τόσο γοητευτικό, αλλά αποτελεί τη δουλειά μας». Για όσους, όμως, γίνονται μέρος της αγγλικής ποδοσφαιρικής κουλτούρας, η Boxing Day είναι κάτι μοναδικό. Αφού, λοιπόν, αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι δύσκολα, καθώς θα είμαστε μακριά από τις οικογένειες μας και τα καθιερωμένα λόγω της πανδημίας, ας απολαύσουμε τουλάχιστον το ποδοσφαιρικό θέαμα της ημέρας!
