Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα φαινόμενο που απασχολούσε ανέκαθεν όλες τις κοινωνίες και έχει παγκόσμια διάσταση. Αγγίζει εκατομμύρια γυναίκες ετησίως και δεν κάνει διακρίσεις ως προς τα θύματά του. Μπορούν να υποστούν βία γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας, με διαφορετική καταγωγή και θρήσκευμα, που προέρχονται από διαφορετική κοινότητα και χαρακτηρίζονται από διαφορετικό κοινωνικό και οικονομικό status. Από τη στιγμή λοιπόν που αποτελεί μία υπαρκτή κοινωνική μάστιγα και ένα πρόβλημα που παραμένει «ζωντανό», δεν θα μπορούσε να μην έχει απασχολήσει τους καλλιτέχνες, τους ανθρώπους που μέσα από την τέχνη τους δημιουργούν μία αντανάκλαση του ίδιου του κόσμου. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε μερικά παραδείγματα αναπαράστασης ενός φαινομένου όπως η βία κατά των γυναικών στη ζωγραφική με κάποια σύγχρονα αλλά και παλαιότερα έργα.
Θα ξεκινήσουμε με ένα από τα αρχαιότερα έργα τέχνης πάνω σε αυτό το θέμα που φιλοτεχνήθηκε από τον Titian (Tiziano) Vecellio το 1571 και αφορά τον βιασμό της Λουκρητίας από τον Ταρκήνιο. Σύμφωνα με την αρχαία ρωμαϊκή μυθολογία, η Λουκρητία ήταν σύζυγος ενός Ρωμαίου στρατηγού, κατά την απουσία του οποίου, βιάστηκε από τον Ετρούσκο μονάρχη Ταρκήνιο. Μετά την επιστροφή του συζύγου της, η Λουκρητία ομολόγησε μπροστά σε όλους τους συγγενείς της την πράξη αυτή, με σκοπό να περισώσει την υπόληψή της και έπειτα αυτοκτόνησε με ένα μαχαίρι που κρατούσε κρυμμένο. Στη ρωμαϊκή παράδοση, το γεγονός αυτό σηματοδότησε την απαρχή της πτώσης της μοναρχίας, με την εξορία του Ταρκήνιου και την επάνοδο της δημοκρατίας.
Το παρακάτω έργο τέχνης φέρει το όνομα «Tortures» (Βασανιστήρια) και ανήκει στον Ουκρανό καλλιτέχνη Zeev Porath. Στον πίνακα αυτόν, απεικονίζονται με πολύ παραστατικό τρόπο τα βασανιστήρια και οι βιασμοί που υπέστησαν οι γυναίκες αιχμάλωτοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για πολλά χρόνια, οι γυναίκες που κατόρθωσαν να επιβιώσουν από το Ολοκαύτωμα, ντρεπόταν να μιλήσουν για την κακοποίηση που δέχονταν, ώσπου το 2010 εκδόθηκε ένα βιβλίο με τις μαρτυρίες τους πάνω σε αυτό το θέμα.
Το έργο αυτό, που έχει την ονομασία Sueños Marchitos, αποτελεί έναν σύγχρονο πίνακα του μεξικάνου ζωγράφου Alberto Penagos, ο οποίος ήθελε με μέσο την τέχνη του να καταδικάσει τις δολοφονίες γυναικών στο Μεξικό. Το έργο αυτό αφορά τόσο την κακοποίηση των γυναικών όσο και τον εξαναγκασμό τους να εκδίδονται . Αναπαριστά μία γυναίκα με εμφανή σημάδια κακοποίησης, που όμως φοράει ένα προσωπείο, κρύβεται πίσω από τις πληγές της και αφήνει τα όνειρά της να μαραίνονται και να εξαϋλώνονται.
Ο τελευταίος πίνακας αποτελεί δημιουργία μίας σύγχρονης ζωγράφου, της Mia Roman. Έχει ως θέμα τις μαζικές και συνεχείς δολοφονίες γυναικών, ως αποτέλεσμα της ενδοοικογενειακής βίας. Η γυναίκα που απεικονίζεται, φαίνεται αδύναμη να αποστασιοποιηθεί από τις εμπειρίες τις που έχουν μετατραπεί σε εφιάλτες και την καταδιώκουν, ενώ είναι επίσης τυλιγμένη με ένα κόκκινο πέπλο που συμβολίζει τη βία που υφίσταται.
Κατανοούμε λοιπόν, ότι η τέχνη αποτελεί ένα πολύ ισχυρό όπλο ώστε το ευρύ κοινό να καταλάβει με άμεσο και παραστατικό τρόπο τα διάφορα προβλήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα. Η παρουσία ενός τόσο στυγερού φαινομένου όπως είναι η βία κατά των γυναικών σε διάφορες μορφές τέχνης, δημιουργεί εύφορο έδαφος για την ευρύτερη αφύπνιση του κόσμου πάνω σε αυτό, ώστε να ευαισθητοποιηθεί, να γίνει ένα με το γεγονός και να είναι σε θέση να αποτρέψει τη συνέχειά του.
